Iceland Liechtenstein Norway grants Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Mikołaj Kopernik w Lidzbarku Warmińskim

2023-02-01 14:37:31 (ost. akt: 2024-01-12 10:24:41)

Był schyłek 1495 roku. Dwudziestodwuletni młodzieniec, przyszły autor teorii rewolucjonizującej ludzkie wyobrażenia na temat wszechświata, gościł w Heilsbergu po raz pierwszy. Nie była to jednak wizyta o charakterze krajoznawczym.

Mikołaj Kopernik w Lidzbarku Warmińskim
Wcześniej, gdy przebywał w swym rodzinnym Toruniu, aby towarzyszyć matce Barbarze w ostatniej drodze, otrzymał nakaz stawienia się przed oblicze wuja, potężnego biskupa, doradcy polskiego króla Jana Olbrachta, Łukasza Watzenrode. Choć dopiero po śmierci siostry, Łukasz przejął pełną opiekę nad siostrzeńcami: Mikołajem i Andrzejem, to przedtem też decydował o ich przyszłości, w tym o sposobie nauczania braci, starając się zastąpić im przedwcześnie zmarłego ojca, któremu nie było dane dożyć dorosłości swych potomków.
Kiedy wuj uznał wykształcenie zdobyte przez Koperników w kraju za wystarczające, zażyczył sobie ich obecności na Warmii. W swych planach Watzenrode kreślił Mikołaja jako kanonika fromborskiego. Właśnie odszedł z tego świata jeden z nich – Jan Zanau, a podopieczny biskupa mógłby objąć pełnione przez nieboszczyka funkcje. W późniejszym terminie dostojnik pomyślałby o znalezieniu godnego zajęcia również dla młodszego siostrzeńca, Andrzeja. Bracia ruszyli więc w podróż na dwór protektora, pogrążeni w smutku po stracie rodzicielki.
Nie spodziewał się wuj, że droga do objęcia posady przez protegowanego natrafi na jakieś przeszkody, a właściwie na jedną, kluczową - sprzeciw zgromadzenia kanoników. Powodem tej obiekcji nie był raczej nepotyzm, jakbyśmy mogli oczekiwać, lecz zwykły brak uznania czcigodnych panów wobec darzonego niechęcią biskupa. Na stanowisko w kapitule Kopernik musiał poczekać, a za najlepsze miejsce do wyczekiwania wytypowano włoską Bolonię. Pierwszy pobyt astronoma w Heilsbergu był więc krótki, bo trwający najprawdopodobniej kilka miesięcy. Niemniej, obserwując pracę biskupa, Mikołaj nabierał doświadczenia, które okaże się być przydatnym w późniejszych latach…
cdn
mw
Bibliografia:
Mikulski Krzysztof, Mikołaj Kopernik w Lidzbarku Warmińskim [w:] Mikołaj Kopernik w zamku biskupów w Lidzbarku Warmińskim. Materiały po konferencji „Astronomiczne dokonania Mikołaja Kopernika podczas pobytu w zamku biskupów w Lidzbarku Warmińskim”, Białystok 2020.
Sikorski Jerzy, Prywatne życie Mikołaja Kopernika, Olsztyn 2011.

Realizujemy projekt "Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim – perły architektury gotyckiej w Polsce – III etap” dofinansowany jest z funduszy otrzymanych z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG, ze środków budżetu państwa oraz współfinansowany ze środków Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej.