Iceland Liechtenstein Norway grants Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Sklepienie

2023-01-24 09:53:07 (ost. akt: 2024-01-12 10:08:30)

Nie sposób pisać o dziejach lidzbarskiej rezydencji, cytować kronikarskie zapiski i ustępy naukowych opracowań, nie pochyliwszy się nad okazałością architektury „Pomnika Historii”, będącej dowodem rozwiniętej wyobraźni i kunsztu średniowiecznych budowniczych. Przejdźmy więc do szczegółowej analizy, co ciekawszych detali i rozwiązań, które czynią heilsberski zamek perłą w koronie gotyckich siedzib.

Sklepienie
Zacznijmy więc od „zamkowych niebios”. Spójrzmy w górę i zatrzymajmy wzrok na sztandarowym elemencie średniowiecznego budownictwa, czyli na sklepieniu. W inżynieryjnym żargonie, te krzywoliniowe konstrukcje przykrywające przestrzeń pomieszczeń były znane już w starożytności, jednak to rzemieślnicy wieków średnich wynieśli sztukę ich budowy na wyżyny poprzez wprowadzenie do budownictwa łuku ostrego, pozwalającego tworzyć konstrukcje większe i bardziej skomplikowane niż czynili to poprzednicy. Popularne w budownictwie sakralnym symbolizowały „sklepienie niebieskie”, nadawały prestiżu oraz dostojeństwa salom reprezentacyjnym, ale ze względu na wytrzymałość stosowano je również w piwnicach i kryptach. Heilsberska warownia jako siedziba duchownego pana była predestynowana, aby mnogością wyżej wymienionych konstrukcyjnych rozwiązań zachwycać wszystkich, którzy przekroczyli zamkowe progi.
Jedne z nich ozdabiają miejsce będące odpowiednikiem krzyżackiego kapitularza, czyli przestronną, dawną salę obrad na pierwszym piętrze skrzydła południowego. Mowa o tej części zamku, którą mijamy jako pierwszą, gdyż właśnie przez bramę w wymienionym skrzydle przechodzimy, kierując się w stronę dziedzińca. Sala obrad była jedną z tych, które zostały dość bezwzględnie potraktowane przez pożar z 1442 roku. Potęga żywiołu sprawiła, iż tamtejsze sklepienia spadły aż do piwnic! Odbudowane, „gwiaździste” astralną formę istotnie przyjęły. Uważny obserwator dostrzeże jednak, że „ciała niebieskie” różnią się między sobą, choć wydawać by się mogło, że są swoimi kopiami! My, niezrażeni architektoniczną asymetrią podziwialiśmy taniec światła z ciemnością, mogąc zwiedzić rezydencję tuż po zapadnięciu zmroku…
cdn
mw
Bibliografia:
Cragoe Davidson Carol, Jak czytać architekturę, Warszawa 2012;
Rzempołuch Andrzej, Zamek w Lidzbarku Warmińskim, Warszawa 2020;
Wółkowski Wojciech, Zamek biskupów warmińskich w Lidzbarku Warmińskim. Dzieje budowlane i problemy konserwatorskie, Olsztyn 2016.


Realizujemy projekt "Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim – perły architektury gotyckiej w Polsce – III etap” dofinansowany jest z funduszy otrzymanych z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG, ze środków budżetu państwa oraz współfinansowany ze środków Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej.