Rok 1230. Mieszkający wokół grodu Lecbarg Prusowie nie zdawali sobie sprawy, iż pozostało im zaledwie kilka lat względnego spokoju.
Uprawiali rolę, doglądając: swych barci, hodowanych zwierząt, suszarni, łaźni i magazynów, gdzie w bryłach lodu przechowywali żywność. Oddawali cześć siłom przyrody: słońcu i księżycowi wciąż szukającym się na niebie, hałaśliwym grzmotom rozświetlającym noce, dorodnym dębom oraz żywotnym lipom. Nadal palili swych zmarłych na stosach, razem z używanymi przez nich przedmiotami, a szczątki chowali do popielnic, zakopywanych w grobowych jamach. Zanim nieboszczyk przemienił się w popiół, bawili się i pili nad jego ciałem nawet przez kilka tygodni. Żyli tak, jak pokolenia przed nimi.
Tymczasem, w mieście na siedmiu wzgórzach, słynący z aprobaty dla wypraw krzyżowych i zwalczania wszelkich herezji papież Grzegorz IX udzielił błogosławieństwa rycerzom Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. Modlono się, aby Krzyżacy rozprawili się z bałtyckimi poganami jak najszybciej. W tym samym roku rycerze zakonni pod wodzą Hermanna Balka przejęli zamek Mała Nieszawka, naprzeciwko późniejszego Torunia i rozpoczęli stamtąd wyprawy na ziemię chełmińską i w głąb terytoriów pruskich. Uzyskali potężne wsparcie z Niemiec, Polski i innych krajów chrześcijańskiej Europy. Chętnym do wzięcia udziału w krucjacie było lżej wojować nad Bałtykiem niż w gorącej, suchej i przede wszystkim odległej Ziemi Świętej. Krzyżowcy szybko zajmowali obszary wzdłuż Wisły i Zalewu Wiślanego, aby stamtąd posuwać się w głąb kraju. Żelazna obręcz wokół pruskich plemion zaciskała się.
Aż nadszedł rok 1241, w którym to walczący bracia zdobyli gród nad Łyną i Symsarną, szybko przystosowując go do bycia zakonną strażnicą. Lecbarg stał się Heilsbergiem, chociaż nowa nazwa pojawiła się w źródłach dopiero w 1264 roku. Prusowie nie poddali się tak łatwo. Rok później odbili dawną własność, niszcząc ją. Potwierdzili tym samym słowa Ibrahima ibn Jakuba; „Gdy najdzie ich jakie wojsko, żaden z nich nie ociąga się na nikogo, ażeby się przyłączył do niego jego towarzyszy, lecz występuje, nie oglądając się na nikogo, i rąbie mieczem, aż zginie”. Sukces pruskiego kontrataku trwał bardzo krótko, Krzyżacy odbili chwilowo utraconą ziemię, a legat papieski Wilhelm z Modeny widząc sukcesy rycerzy zapoczątkował dzielenie skóry na niedźwiedziu. W zamiarze Kościoła powstać miały cztery diecezje; chełmińska, warmińska, pomezańska i sambijska. Trzecia część każdej z nich należała się biskupowi jako dominum, wobec czego w 1251 roku Heilsberg przeszedł z rąk Krzyżaków pod władzę biskupa Anzelma, który kilka lat później nakazał odbudować doświadczony krwawymi walkami gród...
W czasach bliżej nam współczesnych Ryszard Czerniewski uwiecznił na fotografii lidzbarski zamek, będący symbolem biskupiej władzy. Wybudowany później niż opisane wydarzenia, zastąpił drewnianego poprzednika.
Obecnie na podzamczy trwają prace remontowe w ramach projektu "Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim — perły architektury gotyckiej w Polsce — III etap", realizowanego z funduszy otrzymanych z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG, oraz Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej ????????????
MW
Bibliografia:
Herrmann Christofer, Zamki w państwie krzyżackim w Prusach. Kompendium zamków krzyżackich i biskupich, Olsztyn 2015.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Zamek biskupów w Lidzbarku Warmińskim. Przewodnik, Olsztyn 2017.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Zamki państwa krzyżackiego w dawnych Prusach, Olsztyn 2009.
Mierzyński Sebastian [w:] Warmia – kraina z historią, red. Żuchowski Piotr, Olsztyn 2022.
Tymczasem, w mieście na siedmiu wzgórzach, słynący z aprobaty dla wypraw krzyżowych i zwalczania wszelkich herezji papież Grzegorz IX udzielił błogosławieństwa rycerzom Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. Modlono się, aby Krzyżacy rozprawili się z bałtyckimi poganami jak najszybciej. W tym samym roku rycerze zakonni pod wodzą Hermanna Balka przejęli zamek Mała Nieszawka, naprzeciwko późniejszego Torunia i rozpoczęli stamtąd wyprawy na ziemię chełmińską i w głąb terytoriów pruskich. Uzyskali potężne wsparcie z Niemiec, Polski i innych krajów chrześcijańskiej Europy. Chętnym do wzięcia udziału w krucjacie było lżej wojować nad Bałtykiem niż w gorącej, suchej i przede wszystkim odległej Ziemi Świętej. Krzyżowcy szybko zajmowali obszary wzdłuż Wisły i Zalewu Wiślanego, aby stamtąd posuwać się w głąb kraju. Żelazna obręcz wokół pruskich plemion zaciskała się.
Aż nadszedł rok 1241, w którym to walczący bracia zdobyli gród nad Łyną i Symsarną, szybko przystosowując go do bycia zakonną strażnicą. Lecbarg stał się Heilsbergiem, chociaż nowa nazwa pojawiła się w źródłach dopiero w 1264 roku. Prusowie nie poddali się tak łatwo. Rok później odbili dawną własność, niszcząc ją. Potwierdzili tym samym słowa Ibrahima ibn Jakuba; „Gdy najdzie ich jakie wojsko, żaden z nich nie ociąga się na nikogo, ażeby się przyłączył do niego jego towarzyszy, lecz występuje, nie oglądając się na nikogo, i rąbie mieczem, aż zginie”. Sukces pruskiego kontrataku trwał bardzo krótko, Krzyżacy odbili chwilowo utraconą ziemię, a legat papieski Wilhelm z Modeny widząc sukcesy rycerzy zapoczątkował dzielenie skóry na niedźwiedziu. W zamiarze Kościoła powstać miały cztery diecezje; chełmińska, warmińska, pomezańska i sambijska. Trzecia część każdej z nich należała się biskupowi jako dominum, wobec czego w 1251 roku Heilsberg przeszedł z rąk Krzyżaków pod władzę biskupa Anzelma, który kilka lat później nakazał odbudować doświadczony krwawymi walkami gród...
W czasach bliżej nam współczesnych Ryszard Czerniewski uwiecznił na fotografii lidzbarski zamek, będący symbolem biskupiej władzy. Wybudowany później niż opisane wydarzenia, zastąpił drewnianego poprzednika.
Obecnie na podzamczy trwają prace remontowe w ramach projektu "Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim — perły architektury gotyckiej w Polsce — III etap", realizowanego z funduszy otrzymanych z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG, oraz Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej ????????????
MW
Bibliografia:
Herrmann Christofer, Zamki w państwie krzyżackim w Prusach. Kompendium zamków krzyżackich i biskupich, Olsztyn 2015.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Zamek biskupów w Lidzbarku Warmińskim. Przewodnik, Olsztyn 2017.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Zamki państwa krzyżackiego w dawnych Prusach, Olsztyn 2009.
Mierzyński Sebastian [w:] Warmia – kraina z historią, red. Żuchowski Piotr, Olsztyn 2022.
